जिल्हा प्रोफाइल

नंदुरबार भारतातील महाराष्ट्र राज्यातील उत्तर-पश्चिम कोने (खानदेश प्रदेश) एक प्रशासकीय जिल्हा आहे. 1 जुलै 1 99 8 रोजी धुळे जिल्ह्याचे विभाजन झाले ज्याला आता धुळे आणि नंदुरबार असे म्हटले जाते. जिल्हा मुख्यालय नंदुरबार शहरात स्थित आहेत. जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ 5955 वर्ग कि.मी आहे आणि त्यांची लोकसंख्या 16,48,295 आहे, ज्यामधील 15.45% शहरी (2001 प्रमाणे) नंदुरबार जिल्हा धुळे जिल्ह्याने दक्षिण व दक्षिण-पूर्वेस पश्चिमेस आहे आणि उत्तरेकडे गुजरातचा राज्य आहे, उत्तर आणि उत्तर-पूर्वेला मध्य प्रदेश राज्य आहे. जिल्ह्याच्या उत्तर सीमारेषाची व्याख्या महान नर्मदा नदीने केली आहे.

विभाग

जिल्ह्यात 6 तालुके आहेत. या तालुक्यांमध्ये अक्कलकुवा, अक्राणी महल (धडगाव), तालोदा, शहादा, नंदुरबार आणि नवापुर अशी आहेत.जिल्ह्यात एक लोकसभा मतदारसंघ आहे जिथे नंदुरबार (एसटी) एसटीसाठी राखीव आहे. चार विधानसभा मतदारसंघ म्हणजे अक्कलकुवा (एसटी), शहादा (एसटी), नंदुरबार (एसटी), नवापूर (एसटी).धुळे जिल्ह्यातील सावरी (एसटी) आणि शिरपूर (एसटी) विधानसभा मतदारसंघ हे नंदुरबार लोकसभा मतदारसंघात समाविष्ट आहेत. नंदुरबार ही आदिवासी (आदिवासी) जिल्हा आहे.

इतिहास

1 जुलै 1 99 8 पूर्वी धुळे जिल्ह्यातील मोठ्या भागांपैकी नंदुरबार हा भाग होता. नंदुरबार, धुळे व जळगाव जिल्हे म्हणजे खानदेश जिल्हा म्हणून ओळखली जात असत. धुळे पश्चिम खानदेश म्हणून ओळखले जात होते तर जळगाव पूर्व खानदेश म्हणून ओळखले जात होते. म्हणून, खानदेश आणि धुळे येथे जास्तीतजास्त इतिहास लागू आहे, नंदुरबारवर लागू आहे. नंदुरबार म्हणून नांदणगरी म्हणूनही ओळखले जाते. राजा म्हणून नामांकित नंदराजा या प्रदेशाचा शासक होता. या प्रदेशाचे प्राचीन नाव रसिका होते. पूर्वेस बेरार (प्राचीन विदर्भ) ने उत्तरेकडे नेमड जिल्हा (प्राचीन अनुपा) आणि दक्षिणेकडे औरंगाबाद (प्राचीन मुळक) आणि भिर (प्राचीन असमका) जिल्ह्याने बांधला आहे. पुढे राजा यादव राजवंश, सेनचंद्र  राजा नंतर सेन देसा म्हणून ओळखले जाऊ लागले, कोण त्यावर राज्य आले. त्यानंतर गुजरातचे अहमद प्रथम यांनी फरुकी राजांना दिलेला खिताब आपल्या नावाप्रमाणेच खानदेशात बदलला.

डेमोग्राफिक्स

2001 च्या जनगणनेनुसार, नंदुरबार जिल्ह्याची लोकसंख्या 16,48,295 होती, ती 50.62% पुरुष व 4 9 .38% महिला होती. नंदुरबार जिल्ह्याचा सरासरी साक्षरता दर 46.63% आहे: पुरुष साक्षरता 55.11% व महिला साक्षरता 37 9 3% आहे.

भाषा

बोलल्या जाणार्या भाषांसह अहिरानी, काांदेशी भाषेत अंदाजे 780,000 स्पीकर्स आहेत, मराठी आणि भिळी प्रमाणेच आहेत. आणि देवदागरी लिपीत लिहिलेल्या पौरी बरेली, सुमारे 175 000 भाषिकांसह भिल भाषेसह इतर आहेत: मराठी, विविध भिलि भाषा, गुजराती आणि हिंदी. अहिराणी मराठीची एक सब भाषा आहे.

हवामान

नंदुरबार जिल्ह्याचे हवामान सामान्यतः गरम आणि वाळलेले आहे. उर्वरित भारताच्या नंदुरबार जिल्ह्यात तीन वेगवेगळ्या ऋतूं आहेत. उन्हाळा, पावसाळा / हिवाळा आणि हिवाळी हंगाम. उन्हाळा मार्चपासून मध्य जूनपर्यंत असतो. उन्हाळ्यातील बहुतेकदा गरम आणि कोरडे असतात. मे महिन्याच्या दरम्यान उन्हाळ्याच्या शिखरावर असतो  ग्रीष्मकालीन शिखरांमध्ये तापमान 45 अंश सेल्सियस इतके असू शकते. जूनच्या मध्य किंवा अखेरीस मान्सून सेट करतो. या हंगामात हवामान सामान्यतः आर्द्र आणि गरम असते. उत्तर व पश्चिम भागामध्ये उर्वरित भागापेक्षा जास्तीत जास्त पाऊस पडतो. जिल्ह्यात सरासरी पाऊस 767 मि.मी. हिवाळी नोव्हेंबर पासून फेब्रुवारी पर्यंत असते. हिवाळा सौम्यपणे थंड परंतु कोरडी आहेत.